//--> www.kafkasyalim.tr.gg

Kafkasyalim

kabardey

KABARDEY-BALKAR CUMHURİYETİ
Adigey-Kafkasya- Çerkezler-Kabardey

Kabardey-Balkar 1991 yılı başlarında (şubat ayı) egemenlik ilan etmiş, ancak Adıgey gibi, Rusya Federasyonu içinde kalmıştır. Egemenlik bildirisinde devletin iki egemen toplum olan Adıge (Kabardey) ve Balkarlara dayandığı, bu iki halkın isterlerse ayrılabilecekleri ve kendi egemen Cumhuriyetlerini kurabilecekleri hükmü yer almıştır.

Bu arada toprak temeline dayanmamakla birlikte, Ruslar da Cumhuriyetin üçüncü etnik toplumu olarak kabul edilmişlerdir. Coğrafi ilçe yönetimleri halen geçerlidir. Balkarlar Sovetski, Ruslar Prohladnı ve Mayski ilçelerinde, Adıgeler de öteki ilçelerde ağırlıklı olarak yönetimi ellerinde bulundurmaktadırlar.

Nalçik ve Tırnavuz kentsel bölgelerinde ise, karma bir yönetim vardır. Her üç toplum da sosyal yönden kendi kendine yeterlidir. Karışma daha çok kentlerde görülmektedir. Balkar köylerine yerleşmiş Adıge ve hatta Rus aileler pek yoktur, ama bazı Balkarlar Adıge köylerine yerleşmiştir. Bu nedenle, az sayıda da olsa Adıgece bilen Balkar ve Ruslara rastlanmaktadır.

Cumhuriyet yönetimi, 1990'da aldığı bir kararla, Cumhuriyet topraklarında doğmayanların ülkeye (Kabardey-Balkar'a) yerleşmelerini yasaklamıştır. Buna Adıge (Kabardey) ve Balkar kökenli olanlar dahil edilmemiştir. Çünkü Kabardeylerin bir bölümü kafileler halinde, baskılar yüzünden 1860 yılından başlayarak 1903 yılına değin dış ülkelere göç etmişlerdir.

Hajret Kabardeyleri de dahil göç edenlerin sayısı, belgelere göre, 20 binden çoktur. Hajret Kabardeylerinin bir bölümü öteki Adıgelere karışmış ise de, diasporadaki Kabardey nüfusu halen, en az 200 binin üstünde olmalıdır. Prof. Andrews'in Etnic Groups in The Republic of Turkey (Almanya, 1989) adlı incelemesine göre, Türkiye'deki 47 etnik topluluk içinde "Çerkes, Abaza dilinde konuşanlar 1 milyon, Gürcüler 60 bin, Lazlar 250 bindir." (Cumhuriyet, 27.03.1991) Kafkasya dışında en çok Kabardey, Türkiye'dedir.

Kayseri, Sivas, Tokat, Amasya, K.Maraş, Adana, İçel, Ankara, Eskişehir ve Balıkesir illerinde yerleşenler, daha sonra oralardan İstanbul'a ve başka illere göç etmişlerdir. Ayrıca Ürdün, Suriye ve ABD'de de önemli bir Kabardey nüfus yaşamaktadır. Dolayısıyla Kabardey Balkar Cumhuriyeti'nde de; Adıgey Cumhuriyeti'nde olduğu gibi, anavatan dışında yaşayan Kabardey ve Balkarlardan bir bölümünün, zaman içinde dönüş yaparak ata topraklarına yerleşeceği düşünülebilmektedir. Bu konuda, gerek Adıgey, gerekse Kabardey-Balkar Cumhuriyetleri'nde sevindirici gelişmeler görülmektedir. Kabardey-Balkar Cumhuriyeti'nin yerel yönetimler olarak ilçe meclisleri, köy meclisleri ve bunlarca seçilen yönetim organları 'Yürütme Komiteleri' vardır. .

 

Copyright © 2009 www.kafkasyalim.tr.gg


Genel